Depresja - ważne informacje

Depresja - najważniejsze informacje

Czym jest depresja?

Depresja należy do grupy zaburzeń afektywnych, czyli zaburzeń nastroju. Osoby cierpiące na depresję odczuwają długotrwałe obniżenie nastroju, objawiające się poczuciem smutku i pustki, ciągłego zmęczenia, zobojętnienia, bezradności, lęku, mają  niską samooceną oraz występują u nich dolegliwości somatyczne: spowolnienie ruchowe, bóle  głowy, utrata apetytu i zmiana wagi ciała, nadmierna senność lub bezsenność. Występują negatywne myśli o sobie, o swoich najbliższych oraz negatywne spostrzeganie świata.

W grupie dzieci i młodzieży depresja dość często przyjmuje nietypowy obraz. Na pierwszy plan wysuwają się wtedy:

- uporczywe dolegliwości somatyczne, np.: bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki, bóle głowy, kołatanie serca, duszności częste zasłabnięcia lub omdlenia, moczenie nocne – taki obraz depresji częściej występuje u dzieci.

- bunt wobec rodziców, szkoły, nieprzestrzeganie zasad, zachowania agresywne i autoagresywne: taki obraz depresji częściej spotyka się u nastolatków.

Depresja a smutek

Podstawowymi różnicami między depresją a smutkiem jest czas trwania i intensywność objawów. Smutek to zazwyczaj przejściowy stan, trwający od kilku do kilkunastu godzin, będący naturalną reakcją na konkretne wydarzenia życiowe takie jak np. sprzeczka z rówieśnikami czy dostanie złej oceny. Natomiast depresja utrzymuje się znacznie dłużej – tygodnie lub miesiące i wymaga minimum dwóch tygodni utrzymywania się objawów, by można było postawić diagnozę. Depresja negatywnie wpływa na wykonywanie codziennych obowiązków (praca, nauka, kontakty społeczne, higiena osobista) oraz mogą wystąpić myśli samobójcze.

Przyczyny depresji u dzieci i młodzieży:

Przyczyną wystąpienia depresji mogą być procesy biochemiczne zachodzące w mózgu, czynniki genetyczne czy wpływ środowiska zewnętrznego.

Na rozwój depresji może mieć wpływ również:

- nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych przez członków rodziny,

- przemoc w rodzinie,

- przewlekła choroba rodzica, innego członka rodziny lub samego dziecka,

- utrata ukochanej bliskiej osoby spowodowana śmiercią lub np. rozwodem rodziców,

- sytuacje psychicznego, fizycznego lub seksualnego wykorzystywania przez opiekunów,

- przewlekły konflikt małżeński rodziców,

- zaniedbanie,

- brak zainteresowania,

- wrogość i emocjonalne odrzucenie, nadmierne kontrolowanie przez rodziców,

- obarczanie dziecka zbyt dużą, przerastającą jego możliwości odpowiedzialnością,

- trudna sytuacja materialna oraz społeczna izolacja rodziny

Leczenie depresji

Leczeniem depresji zajmuje się psychiatra, a jeśli łatwo można zidentyfikować objawy, leczenie może poprowadzić lekarz pierwszego kontaktu (lekarz POZ.). Do psychiatry nie potrzeba skierowania. W najcięższych przypadkach depresja wymaga hospitalizacji i leczenia w ośrodkach specjalizujących się w pomocy osobom dotkniętym problemem depresji oraz ich rodzinie i bliskim. Leczenie depresji jest procesem wieloetapowym, który zazwyczaj obejmuje połączenie psychoterapii i farmakoterapii. Psychoterapia, szczególnie terapia poznawczo-behawioralna (CBT), jest jednym z najskuteczniejszych sposobów walki z depresją. Natomiast leki przeciwdepresyjne, takie jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), pomagają przywrócić równowagę chemiczną w mózgu. Ważne jest jednak, aby farmakoterapię prowadzić pod ścisłym nadzorem lekarza, który będzie monitorował reakcje pacjenta na leki i dostosowywał dawki w miarę potrzeby. W niektórych przypadkach, aby leczenie było skuteczne, potrzebne może być długotrwałe zażywanie leków. Nieleczona depresja bądź niewłaściwie leczona może dawać również powikłania somatyczne. U osób chorych latami na depresję często diagnozuje się zaburzenia sercowo-naczyniowe, cukrzycę, znaczny spadek kondycji organizmu.

Jak wspierać osoby zmagające się z depresją?

Kluczową rolę odgrywa wsparcie bliskich osób, ich obecność, a także okazywanie choremu empatii, zrozumienia i cierpliwości. Ważne jest, by taką osobę wysłuchać i dać jej wsparcie, pomóc w codziennych obowiązkach, ale dać także przestrzeń by taka osoba czuła się potrzebna. Warto także pomóc osobie z depresją w znalezieniu profesjonalnej pomocy, jeśli jeszcze nie korzysta z terapii. Zachęcanie do regularnych wizyt u terapeuty czy lekarza psychiatry może przyspieszyć proces zdrowienia. Unikanie osądzania i krytyki, a zamiast tego oferowanie wsparcia emocjonalnego, to klucz do skutecznej pomocy. Ważne jest również, aby bliscy sami dbali o swoje zdrowie psychiczne i szukali wsparcia, jeśli czują się przytłoczeni sytuacją.

Osoby znajdujące się w kryzysie psychicznym i potrzebujące fachowej porady, wsparcia lub innej formy pomocy, mogą skorzystać z jednej z bezpłatnych infolinii pomocowych, czynnych całą dobę, przez 7 dni w tygodniu:

 Kryzysowy telefon zaufania: 116 123

Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie: 800 120 002

Całodobowy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka: 800121212

Antydepresyjny Telefon Zaufania: (22) 484 88 01 (Fundacji ITAKA)

Całodobowa Linia Wsparcia dla osób w kryzysie psychicznym: 800 70 222

Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci: 800 100 100

Wsparcie można znaleźć również w internecie, m.in. na stronach takich jak:

https://forumprzeciwdepresji.pl/

https://zwjr.pl/

https://twarzedepresji.pl/

Zachęcamy także do obejrzenia poniższych filmów:

Polecamy  obejrzeć zamieszczone poniżej filmy:

Link do filmu: Jestem przezroczysty: https://www.youtube.com/watch?v=Otsrbl8LbPY

Link do filmu "ZnikajÄ…ce dzieci, nastoletnia depresja": https://www.youtube.com/watch?v=gAdMVDVWYlQ

 

psycholog szkolny Weronika Orkisz

• NastÄ™pny artykuÅ‚